Business Proposal : ตามหลักเศรษฐศาสตร์แล้ว ความรักเป็นทรัพยากรที่มีอยู่อย่างไม่จำกัดหรือไม่?

ความรักที่ผมมีให้คุณ กับบัตรเครดิตเหมือนกันยังไงรู้ไหม? มันมีไม่จำกัดยังไงล่ะ

หากทุกสิ่งทุกอย่างบนโลกนี้มีอยู่อย่างจำกัด ทุกวันนี้เราคงไม่รู้จักกับวิชาเศรษฐศาสตร์ เพราะเศรษฐศาสตร์ คือวิชาที่เกิดขึ้นมาเพื่อจัดการกับทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัด (Limited resources) ให้เกิดประโยชน์สูงสุด ซึ่งแน่นอนว่าในความเป็นจริงทรัพยากรเกือบทุกอย่างบนโลกนี้มักจะมีอยู่อย่างจำกัด แม้บางอย่างที่เราอาจมองว่ามันจะคงอยู่ตลอดไป แต่หากเราไม่เห็นคุณค่าของมันและใช้อย่างไม่ระมัดระวัง มันอาจจะหมดไปโดยที่เราไม่ทันรู้ตัว

ในบทความนี้ Bnomics จะพาไปทำความเข้าใจกับทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัดในทางเศรษฐศาสตร์กันค่ะ

ทรัพยากรพื้นฐานในระบบเศรษฐกิจที่มีอยู่อย่างจำกัด

ตามหลักเศรษฐศาสตร์เบื้องต้น ปัจจัยพื้นฐานในการผลิตสินค้าและบริการในระบบเศรษฐกิจมีอยู่ด้วยกัน 4 อย่าง คือ

ที่ดิน ประกอบด้วยที่ดินจริงๆ รวมถึงทรัพยากรอื่นๆ ด้วย อาทิ ต้นไม้ ทรัพยากรธรรมชาติต่างๆที่อยู่ในดิน, ลม, แสงแดด. น้ำ
แรงงาน หมายถึงการใช้งานมนุษย์ทั้งทางแรงกายและสติปัญญา หรืออาจเรียกอีกอย่างว่าทุนมนุษย์
ทุน คือสิ่งที่ใช้เพื่อผลิตสินค้าและบริการ เช่น เครื่องจักร เครื่องมือ ที่เป็นประโยชน์ต่อการผลิต
ผู้ประกอบการ คือผู้ที่รวบรวมเอาปัจจัยการผลิตคือที่ดิน แรงงาน ทุน มาผลิตเพื่อให้ได้มาซึ่งกำไร

สิ่งต่างๆ ข้างต้นนี้ เป็นทรัพยากรเศรษฐกิจที่มีอยู่อย่างจำกัด เมื่อเปรียบเทียบกับความต้องการของมนุษย์ที่ไม่มีที่สิ้นสุด ก็เลยก่อให้เกิดปัญหาพื้นฐานทางเศรษฐศาสตร์คือ ความขาดแคลน (scarcity)

เมื่อทรัพยากรการผลิตมีอยู่อย่างจำกัดจึงเกิดความขาดแคลน

ความขาดแคลน (scarcity) ในทางเศรษฐศาสตร์ใช้อธิบายเหตุการณ์ที่ความต้องการต่อทรัพยากรหนึ่งๆ มีมากกว่าปริมาณของทรัพยากรนั้นๆ ที่มีอยู่จำกัด โดยปัจจัยหลักที่ทำใหัเกิดความขาดแคลนมาได้จาก 4 ทางคือ

ความต้องการทรัพยากรสูง (Demand-induced scarcity) อาจเกิดได้จากการที่ประชากรเพิ่มขึ้น, การเติบโตของ GDP ที่แท้จริง หรือรายได้ที่เพิ่มขึ้น ทำให้คนต้องการบริโภคมาขึ้นกว่าแต่ก่อน, การเปลี่ยนแปลงความชอบ เช่น การที่คนนิยมใช้สมาร์ทโฟนกันมากขึ้น ก็อาจทำให้แร่บางอย่างที่ต้องใช้ในการผลิตนั้นขาดแคลนได้
อุปทานของทรัพยากรหมดลง (Supply-induced scarcity) อาจเกิดได้จากสภาพอากาศที่แย่ หรืออุปทานที่เสื่อมคุณภาพลง เช่น เมื่อโลกเรามีมลพิษมากขึ้น ส่งผลให้น้ำที่สามารถดื่มได้ หรือพื้นที่สำหรับใช้เพาะปลูกได้มีจำนวนลดลง
ความขาดแคลนเชิงโครงสร้าง (Structural scarcity) เกิดขึ้นจากปัญหาการกระจายทรัพยากร เช่น ในบางพื้นที่บนโลกไม่สามารถเข้าถึงแหล่งน้ำได้อย่างเพียงพอ หรือในบางพื้นที่ที่มีความเหลื่อมล้ำสูง ทรัพยากรกระจุกตัวอยู่กับคนจำนวนน้อย ในขณะที่คนจนส่วนใหญ่ในสังคมไม่สามารถเข้าถึงได้
ไม่มีสินค้าที่สามารถทดแทนได้อย่างมีประสิทธิภาพ (No effective substitutes) ปกตินักเศรษฐศาสตร์เชื่อว่าถ้าสินค้าในสินค้าหนึ่งขาดแคลน กลไกตลาดจะสร้างแรงจูงใจให้เราหันไปหาอย่างอื่นทดแทน เช่น หากน้ำมันขาดแคลน เราก็อาจจะมีแรงจูงใจในการพัฒนารถ EV อย่างไรก็ตามเทคโนโลยีในปัจจุบันก็ยังไม่สามารถผลิตทุกอย่างมาแทนสิ่งที่ขาดแคลนได้อยางสมบูรณ์ ความขาดแคลนจึงยังเกิดขึ้นอยู่ดี

ทรัพยากรทางธรรมชาติมีไม่จำกัดและไม่มีวันขาดแคลนหรือไม่?

แม้ว่าทรัพยากรธรรมชาติหลายๆ ชนิดจะถูกมองว่ามีอยู่อย่างมากมายไม่มีวันหมด และทุกคนสามารถเข้าถึงได้ฟรีโดยไม่ต้องจ่ายเงิน แต่ในบางแง่มุมมันก็สามารถขาดแคลนได้เช่นกัน

ยกตัวอย่างเช่น อากาศ แน่นอนว่าทุกคนคงมองว่าเราสามารถหายใจเอาอากาศเข้าไปในร่างกายได้ฟรีๆ อยู่แล้ว อย่างไรก็็ตามอย่าลืมว่าเราต้องการอากาศบริสุทธิ์ในการหายใจ แต่นับตั้งแต่ยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม คุณภาพอากาศก็เริ่มแย่ลงเรื่อยๆ ซึ่งหากมนุษย์ไม่มีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม หรือรัฐบาลไม่ทำการควบคุมและปรับปรุงคุณภาพอากาศ อากาศบริสุทธิ์ที่เหมาะแก่การหายใจก็อาจจะค่อยๆ ขาดแคลนในสักวันก็ได้

น้ำมัน, ถ่านหิน และแก๊สธรรมชาติ ก็เป็นอีกหนึ่งตัวอย่างที่ดีของทรัพยากรที่ไม่สามารถหมุนเวียนได้ และมีอยู่อย่างจำกัด เนื่องจากเป็นเชื้อเพลิงที่เกิดจากการย่อยสลายของฟอสซิลภายใต้อุณหภูมิและความกดดันหลายพันปี นอกจากนี้ทรัพยากรกลุ่มอัญมณี ทองคำ และเพขร ก็ถือได้ว่าเป็นทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัด เนื่องจากมีปริมาณน้อยและไม่สามารถผลิตเติมได้

แล้วแบบนี้ ความรักกับวงเงินบัตรเครดิต ถือเป็นทรัพยากรที่มีอยู่อย่างไม่จำกัดจริงหรือ?

ก็ต้องตอบว่าในโลกแห่งความเป็นจริง ทุกๆ สิ่งมีต้นทุนที่เราต้องจ่ายเสมอ และทรัพยากรทุกๆ อย่างก็มีปริมาณที่แตกต่างกันออกไป

จริงอยู่ว่าบนโลกนี้มีบัตรเครดิตที่มีวงเงินไม่จำกัด (ที่เหล่าประธานบริษัทในซีรีส์เกาหลีมักจะถือบัตรเครดิตที่เรียกว่า Black card) แต่อย่าลืมว่าเงินเป็นทรัพยากรที่หายากและมีอยู่อย่างจำกัด อีกทั้งยังมีข้อจำกัดของทางด้านเวลาอีกด้วย

ผู้คนส่วนใหญ่อาจขาดแคลนอย่างใดอย่างหนึ่ง หรืออาจจะขาดทั้งเงินและเวลาเลยก็เป็นได้ ตัวอย่างเช่น คนว่างงาน อาจมีเวลาอยู่อย่างจำกัดที่จะทำอะไรก็ได้ แต่ก็ขาดแคลนเงินจ่ายค่าน้ำ ค่าไฟ ค่าเช่าบ้าน ในทางกลับกัน ผู้บริหารที่มีความสามารถทางการเงินมากพอที่จะเกษียณเมื่อไหร่ก็ได้ตามที่ต้องการ แต่ก็อาจถูกจำกัดด้วยเวลาใช้ชีวิตส่วนตัว เวลาพักผ่อนที่มีน้อย (ดังจะเห็นได้จากในซีรีส์เรื่องนี้ ประธานคังแทมูเป็นคนที่เกลียดการเสียเวลามากๆ) รวมถึงมนุษย์ทุกคนก็ยังมีเวลาที่เหลือในชีวิตอย่างจำกัดอยู่ดีไม่ว่าจะรวยหรือจน

ในส่วนของความรัก หากจะต้องตัดสินว่าควรถูกนิยามว่าเป็นทรัพยากรที่มีอยู่อย่างไม่จำกัดหรือไม่ เราคงต้องตอบคำถามกับตัวเองว่าในชีวิตเราสามารถรักใครสักคนได้เรื่อยๆ ไม่ลดน้อยลงได้เลยตลอดชีวิต หรือในอีกร้อยกว่าปีข้างหน้าเลยหรือไม่?

ถ้าความรู้สึกของมนุษย์เป็นสิ่งที่ไม่สามารถมั่นคงได้ขนาดนั้น ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างไม่จำกัดบนโลกนี้คงมีแต่ทรัพยากรที่สามารถหมุนเวียนได้ เช่น น้ำ ลม และดิน เท่านั้นเอง

Reference :

https://www.investopedia.com/terms/s/scarcity.asp https://lisbdnet.com/what-are-limited-resources/#:~:text=LIMITED%20RESOURCES%3A%20A%20basic%20condition,to%20produce%20goods%20and%20services.

https://www.investopedia.com/terms/s/scarcity.asp

เครดิตภาพ : Netflix